Un equipo do Centro de Investigación en Tecnoloxías, Enerxía e Procesos Industriais da Universidade de Vigo, CINTECX e da Universitat Politècnica de València (UPV) acaba de publicar en Nature os resultados dun estudo no que descubriron por que as pontes -en concreto, as de celosía de aceiro- non se derruban cando se ven afectadas por un evento catastrófico, xa sexa un impacto, un terremoto etc, chegando á conclusión de que o seu comportamento garda similitude co das teas de araña, demostrando así que, ao igual ca elas se adaptan e seguen atrapando presas despois de sufrir danos, as pontes de aceiro son quen de resitir a este tipo de eventos sen derrubarse.
“Demostramos que, do mesmo xeito que as teas de araña son capaces de adaptarse e seguir atrapando presas despois de sufrir danos, as pontes de celosía de aceiro danadas aínda poden ser capaces de resistir cargas mesmo maiores ás que soportan en condicións normais de uso e non derrubarse”, destaca José M. Adam, investigador do Instituto ICITECH da Universitat Politècnica de València, e coordinador do proxecto Pont3, financiado polo Ministerio de Ciencia, Innovación e Universidades, onde se integra o traballo levado a cabo.
As pontes son elementos críticos das redes de transporte, e o seu colapso -ou derrube- pode ter consecuencias moi graves, incluíndo vítimas mortais e perdas económicas que poden alcanzar millóns de euros por cada día de peche. “Ademais, ante eventos naturais cada vez máis intensos e impredicibles, e os cambios ambientais que están a acelerar a deterioración das pontes, é fundamental garantir que estas estruturas non colapsen ante un fallo local e neste sentido foi no que avanzamos no noso estudo”, engade Belén Riveiro, investigadora de CINTECX, e responsable do subproxecto de Pont3 na Universidade de Vigo.
Uns si, outros non
Ata o de agora non estaba claro por que fallos iniciais de certos elementos se propagan de forma “desproporcionada” nalgúns casos, mentres que noutros apenas afectan á funcionalidade da ponte.
No seu traballo, os investigadores e investigadoras da Universidade de Vigo e Politècnica de València descubriron e caracterizaron os mecanismos secundarios que permiten a estas pontes ser máis resistentes -desenvolven unha resistencia latente- e non colapsar. “Grazas a iso, somos capaces de entender como poden seguir soportando cargas despois do fallo inicial dalgún elemento”, engade Carlos Lázaro, investigador principal do subproxecto de Pont3 da UPV.
Imitar e aprender da natureza: dos lagartos ás teas de araña
O traballo do equipo da UVigo e da UPV achega novas claves para o deseño de pontes máis seguras e resilientes ante eventos extremos, e contribúe a mellorar as estratexias de monitorización, avaliación e reforzo de pontes xa existentes. Ademais, as súas conclusións poden axudar a definir novos requisitos de robustez para pontes de celosía de aceiro.
“Todo iso cun obxectivo fundamental: mellorar a seguridade destas infraestruturas, tan importantes e estendidas nas redes de transporte. E a clave está, de novo, na natureza; o ano pasado descubrimos como lograr que os edificios non colapsen ante un evento extremo, imitando para iso aos lagartos. Nesta ocasión aprendemos das teas de araña, cuxo comportamento garda similitudes co das pontes de celosía de aceiro. Isto demostrámolo ao comparar o noso traballo con outro publicado en Nature en 2012, precisamente sobre teas de araña”, conclúe José M. Adam.